Pomorski Zespół Parków Krajobrazowych

Rekordowe koncentracje zimujących łabędzi krzykliwych w pomorskich parkach krajobrazowych

Pracownicy Pomorskiego Zespołu Parków Krajobrazowych w Słupsku, przy współpracy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Gdańsku, w połowie grudnia rozpoczęli kolejny sezon monitoringu zimowych koncentracji łabędzi krzykliwych, który prowadzony jest od 2016 roku. Kontrolami objęto miejsca dziennego przebywania, noclegowiska, a także żerowiska tych ptaków, w Parku Krajobrazowym  Dolina Słupi oraz w Zaborskim Parku Krajobrazowym, położonych jednocześnie na terenie obszarów Natura 2000: Dolina Słupi PLB220002 i Wielki Sandr Brdy PLB220001.

W Dolinie Słupi odnotowano ponad 1700 łabędzi krzykliwych na noclegowiskach. Na największym, zlokalizowanym na Zbiorniku Krzynia nocowało ponad 1000 ptaków, na sąsiednim jeziorze Mała Krzynia – ponad 470. Ptaki rano rozlatywały się na żerowiska, głównie na pola z rżyskiem kukurydzy, gdzie tworzyły koncentracje liczące ponad 1000 osobników. W trakcie badań prowadzonych od 2016 roku, dotychczas najwięcej ptaków (1240 os.) stwierdzono na noclegowiskach w lutym 2018 roku. Obecnie padł rekord liczebności w tym obszarze Natura 2000. W Zaborskim Parku Krajobrazowym było łącznie ponad 120 łabędzi krzykliwych, przebywających w ciągu dnia na jeziorach przepływowych rzeki Brdy i Zbrzycy.

         Na zimowanie łabędzi krzykliwy wpływ mają: warunki atmosferyczne (przy łagodnych zimach liczebność ptaków jest większa) oraz dostępność w okresie zimowym rżysk kukurydzy, stanowiących ich podstawową bazę pokarmową.

Na podkreślenie zasługuje, iż łabędź krzykliwy wymieniony został w załączniku I do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (tzw. Dyrektywa Ptasia). Progi kwalifikujące ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym IBA (Importent Birds Areas) dla koncentracji nie lęgowych łabędzi krzykliwych wynoszą 590 osobników. Podobnie jak w poprzednich sezonach, odnotowane liczebności przekraczają  minimalny próg i kwalifikują Dolinę Słupi jako ważne w skali europejskiej miejsce koncentracji ptaków zimujących tego gatunku.

Prowadzony monitoring wskazuje na zmiany w zwyczajach migracyjnych łabędzi krzykliwych. Wykorzystując dogodne warunki atmosferyczne i dostępność bazy pokarmowej ptaki zatrzymują się na trasie wędrówki do tradycyjnych zimowisk i zostają na zimę. W konsekwencji przesunięciu bliżej lęgowisk ulegają miejsca ich zimowania.

W sezonie 2020/2021 badania kontynuowane będą w styczniu, w lutym i w marcu.

M.Ziółkowski