Pomorski Zespół Parków Krajobrazowych

Monitoring koncentracji zimujących łabędzi krzykliwych w sezonie 2017/2018

        Pracownicy Parku Krajobrazowego ,,Dolina Słupi” oraz Zaborskiego Parku Krajobrazowego, przy współpracy Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku, kontynuowali monitoring zimowych koncentracji łabędzi krzykliwych, który rozpoczęto w 2016 roku. W połowie grudnia 2017 roku oraz w połowie stycznia 2018 roku skontrolowali miejsca dziennego przebywania, noclegowiska, a także żerowiska tych ptaków. Celem monitoringu jest ocena znaczenia miejsc koncentracji łabędzi krzykliwych, w tym noclegowisk i żerowisk, dla populacji migrującej i zimującej,  a także  określenie wpływu warunków atmosferycznych na liczebność stad żerowiskowych i ptaków zimujących. Tereny objęte monitoringiem zlokalizowane są jednocześnie w ptasich obszarach Natura 2000: Dolina Słupi i Wielki Sandr Brdy. Prace koordynowane są przez Marka Ziółkowskiego.

        Teren Polski stanowi ważny szlak migracji łabędzi krzykliwych z lęgowisk położonych w północnej i północno-wschodniej części Eurazji na zimowiska zlokalizowane w zachodniej Europie. Ważnym miejscem na trasie wędrówki jest Pomorze. W ostatnich latach, ze względu na łagodne zimy obserwowane jest zjawisko wydłużonego w czasie pozostawania łabędzi krzykliwych w trakcie wędrówki jesiennej, a także zimowania dużych ich stad.

       W obydwu Parkach łabędzie krzykliwe wykazują odmienne zwyczaje w okresie zimowym. Na terenie Zaborskiego Parku Krajobrazowego, przebywają przez cały dzień na jeziorach: Karsińskim, Charzykowskim i Witoczno oraz na rzece Brdzie i jeziorach, przez które przepływa Brda. W Parku Krajobrazowym ,,Dolina Słupi” na zbiornikach wodnych tworzą tylko noclegowiska. Rano rozlatują się z nich na żerowiska, położone na polach, pod wieczór zlatują się z powrotem na noclegowiska.

        Na terenie PK ,,Dolina Słupi”, na jednym z noclegowisk, w grudniu 2017 roku stwierdzono prawie 700 ptaków, a w styczniu 2018 roku - ponad 660 ptaków. Dodatkowo w grudniu obserwowano stado liczące ponad 1200 osobników, żerujących na polu z rżyskiem kukurydzy. Na terenie Zaborskiego PK każdorazowo odnotowano łącznie po około 90 łabędzi krzykliwych, przebywających w ciągu dnia na jeziorach.

        Na podkreślenie zasługuje, iż łabędź krzykliwy wymieniony został w załączniku I do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (tzw. Dyrektywa Ptasia), a w obszarze Natura 2000 Wielki Sandr Brdy populacja zimująca stanowi przedmiot ochrony. Progi kwalifikujące ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym IBA (Importent Birds Areas) dla koncentracji nie lęgowych łabędzi krzykliwych wynoszą 590 osobników. Liczebności wykazane dla obszaru Natura 2000 i Parku Krajobrazowego ,,Dolina Słupi”, przekraczają  minimalny próg, co powoduje zaliczenie do miejsc ważnych w skali europejskiej dla populacji zimującej tego gatunku.

         W sezonie 2017/2018 badania kontynuowane będą w lutym i w marcu.

                                                                                                                                                                                       Marek Ziółkowski